Η αυτοεκτίμηση μετά τα …ήντα
Αρκετά συχνά στην καθημερινή μας ζωή χρησιμοποιούμε τον όρο αυτοεκτίμηση και ακούμε διάφορα για το ρόλο της. Τι σημαίνει όμως ακριβώς ο όρος αυτός; Η αυτοεκτίμηση αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της υγιούς ψυχικής ανάπτυξης κάθε ανθρώπου και χαρακτηρίζεται ως μία από τις βασικότερες ανάγκες του ανθρώπινου είδους για την επιβίωσή του. Το πώς αισθανόμαστε για τον εαυτό μας επηρεάζει το πώς συμπεριφερόμαστε στους γύρω μας, αλλά και το πώς μας αντιμετωπίζουν οι άλλοι. Ουσιαστικά «όσο πιο υψηλό είναι το επίπεδο αυτοεκτίμησης, τόσο πιο πιθανό είναι να συμπεριφέρεται κανείς προς τους άλλους με σεβασμό, καλοσύνη και γενναιοδωρία».
Η αυτοεκτίμηση αφορά την αποδοχή του εαυτού μας στην ολότητά του, δηλαδή την αποδοχή τόσο των θετικών μας γνωρισμάτων (ταλέντα, χαρίσματα, ικανότητες) όσο και των αρνητικών (ελαττώματα, αδυναμίες).
Τι συμβαίνει όμως με την αυτοεκτίμηση μίας γυναίκας που πατά τα 50 της χρόνια και οδεύει πλέον στις δεκαετίες των …ήντα; Οι ρυτίδες έχουν κάνει την εμφάνισή τους, τα μικρά γυαλιά της πρεσβυωπίας είναι πλέον απαραίτητο αξεσουάρ και ίσως κάποια παραπανίσια κιλά έχουν κάνει την εμφάνισή τους. Για τις γυναίκες η ηλικία αυτή συνδέεται και με μία ακόμα πολύ σημαντική περίοδο: την περίοδο της εμμηνόπαυσης που ουσιαστικά σηματοδοτεί το τέλος της αναπαραγωγικής ηλικίας.
Η λεγόμενη «κρίση» της μέσης ηλικίας συσχετίζεται με έντονες συναισθηματικές εναλλαγές του ατόμου, που εστιάζουν στο αν το άτομο νιώθει πραγματικά ευτυχισμένο και ικανοποιημένο από τη ζωή του, έτσι όπως την έχει ζήσει μέχρι τώρα. Για παράδειγμα το άτομο αναρωτιέται «ζω τη ζωή μου έτσι όπως πραγματικά θα ήθελα να τη ζήσω;», «είμαι πραγματικά ευτυχισμένος;».
Για τις γυναίκες η «κρίση» αυτή συνδέεται περισσότερο με τη συνειδητοποίηση ότι πλέον δεν είναι νέες. Λόγω του φόβου του γήρατος, οι γυναίκες αρχίζουν να προσέχουν περισσότερο τον εαυτό τους και να τον φροντίζουν. Η «εμμονή» όμως αυτή με τη νεότητα και ο φόβος της φυσιολογικής αλλαγής την απομακρύνουν από την απόλαυση του εδώ και τώρα. Το ότι μπήκε στα 50, 60 ή 70 συνεπάγεται αυτόματα και ένα άλλο αναπτυξιακό στάδιο που έχει τα δικά του ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Πως μπορεί λοιπόν μία γυναίκα να απολαύσει όλα αυτά τα μοναδικά χαρακτηριστικά όταν ουσιαστικά εστιάζει στην προσπάθεια διατήρησης της νεότητας και της εξωτερική της εμφάνισης;
Τι μπορείτε να κάνετε λοιπόν εσείς για να βελτιώσετε την εικόνα που έχετε για τον εαυτό σας και να ζήσετε μία καλύτερη και ποιοτικότερη ζωή; Γιατί στόχος σας δεν είναι ούτε πρέπει να είναι η απλή επιβίωση, αλλά μία ζωή με ποιοτικές εμπειρίες και στιγμές.
- Ορίστε ρεαλιστικούς στόχους. Τίποτα δεν μπορεί να περιορίσει την αυτοεκτίμηση σας περισσότερο από τις εξωπραγματικές προσδοκίες. Για παράδειγμα, το να εύχεστε να έχετε το σώμα που έχει μία κοπέλα 25 χρονών ή να εξαφανιστούν όλες οι ρυτίδες από το πρόσωπό σας. Αυτά δεν πρόκειται να συμβούν, εσείς όμως δε χρειάζεται να επηρεάζεστε από αυτά. Μην ξεχνάτε πως «κανείς δεν μπορεί να σας κάνει να νιώσετε κατώτερη χωρίς τη δική σας συγκατάθεση»! Να θυμάστε πως η ζωή δεν είναι όπως παρουσιάζεται στις ταινίες και τα βιβλία. Η πραγματικότητα απέχει πολύ από την εικόνα αυτή και οι μη ρεαλιστικές προσδοκίες μπορεί να οδηγήσουν στον τερματισμό μίας σχέσης και τη μη ολοκλήρωση των στόχων. Οι ρεαλιστικοί στόχοι θα σας βοηθήσουν να σταματήσετε το φαύλο κύκλο των αρνητικών σκέψεων για τον εαυτό σας (που επηρεάζουν και την αυτοεκτίμησή σας) και θα σας απενοχοποιήσουν.
- Σταματήστε να κυνηγάτε την τελειότητα και εκτιμήστε τα προσωπικά σας επιτεύγματα. Η τελειότητα είναι ένα άπιαστο όνειρο! Ποτέ δε θα αποκτήσετε την τέλεια ζωή, την τέλεια δουλειά, την τέλεια σχέση, το τέλειο σπίτι, το τέλειο σώμα. Πάντα κάτι θα λείπει. Για το λόγο αυτό το κυνήγι της τελειότητας είναι ατέρμονο και άσκοπο. Αντί για αυτό λοιπόν αναγνωρίστε τα επιτεύγματά σας μικρά και μεγάλα και μην τα υποτιμάτε! Αφιερώστε κάθε μέρα 5 λεπτά και σκεφτείτε ποια είναι τα τρία πράγματα για τα οποία είστε υπερήφανη. Βοηθάτε τους γύρω σας όταν σας χρειάζονται; Είστε καλή φίλη; Φροντίζετε αυτούς που σας έχουν ανάγκη; Δείτε τα λάθη σας σαν ευκαιρίες μάθησης και ανάπτυξης. Διδαχθείτε από αυτά και μην το βάζετε κάτω!
- Μη συγκρίνετε τον εαυτό σας με τους άλλους. Συγκρίνοντας τη ζωή σας με τη ζωή άλλων ανθρώπων μειώνετε την αυτοεκτίμησή σας. Πάντα υπάρχουν και θα υπάρχουν άνθρωποι που έχουν καλύτερη ζωή από τη δική σας και περισσότερα θετικά γνωρίσματα από εσάς. Η σύγκριση αποτελεί έναν ασταμάτητο και σκληρό αγώνα από τον οποίο δε θα βγείτε ποτέ νικήτρια (δυστυχώς πάντα θα υπάρχει κάποιος καλύτερος σε όλο τον κόσμο!). Αυτό που μπορείτε να κάνετε όμως εσείς είναι να συγκρίνετε τον εαυτό σας μόνο σε σχέση με εσάς. Δηλαδή με το τι έχετε επιτύχει μέχρι τώρα στη ζωή σας, με το τι θα μπορούσατε να αλλάξετε και να κάνετε καλύτερα. Με τον τρόπο αυτό θα αυξηθεί η αυτοεκτίμησή σας και θα κινητοποιηθείτε για να αλλάξετε αυτά που δε σας αρέσουν.
- Ξεκινήστε δραστηριότητες που αγαπάτε και σας κάνουν να χαμογελάτε. Πόσες φορές έχετε σκεφτεί να ξεκινήσετε μία νέα δραστηριότητα που θέλατε να κάνετε και συνεχώς το αναβάλλατε; Τώρα ήρθε η ώρα να την ξεκινήσετε. Είναι πολύ σημαντικό στην καθημερινότητά μας πέρα από τις πολλές υποχρεώσεις που έχουμε, να κάνουμε και δραστηριότητες που μας γεμίζουν χαρά και ικανοποίηση και μας δίνουν δύναμη να συνεχίσουμε. Ο αθλητισμός, η ενασχόληση με την τέχνη, τη μουσική, ο εθελοντισμός σε κοινωνικές δομές θα σας βοηθήσει όχι μόνο να αισθάνεστε καλά με τον εαυτό σας αλλά και να διαχειριστείτε ευκολότερα τα αρνητικά σας συναισθήματα. Σκεφτείτε τι είναι σημαντικό για εσάς και τι όχι. Το πρόβλημα δημιουργείται όταν η ζωή μας αναλώνεται σε στόχους που δεν αποτελούν προτεραιότητα μας και ξεχνάμε τις πραγματικές μας προτεραιότητες.
Η βελτίωση της εικόνας που έχετε για τον εαυτό σας και η ανάπτυξη της αυτοεκτίμησης σίγουρα δεν είναι εύκολη υπόθεση. Χρειάζεται χρόνο, υπομονή και επιμονή. Αναγνωρίστε τα δυνατά και αδύνατα σημεία σας, σταματήστε να συγκρίνετε τον εαυτό σας με τους άλλους και ορίστε ρεαλιστικούς στόχους. Και μην ξεχνάτε πως το να είστε ευτυχισμένη δε σημαίνει ότι όλα είναι τέλεια και έτσι όπως εσείς τα είχατε προγραμματίσει. Σημαίνει ότι αποφασίσατε να είστε ευγνώμων για όλα αυτά που έχετε και να δείτε πέρα από τις ατέλειες!