Μήπως τελικά αυτό που βιώνουμε ονομάζεται θλίψη και όχι κατάθλιψη; Ποιες είναι οι διαφορές μεταξύ τους;

Καθημερινά ακούμε τους γύρω μας να λένε ότι πάσχουν από κατάθλιψη και ότι δεν είναι καλά, ιδιαίτερα μετά το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης. Πολλοί από αυτούς παίρνουν και αντικαταθλιπτική αγωγή για να βελτιώσουν τη διάθεσή τους. Είναι, όμως, τόσο εύκολο να διαγνώσουμε μόνοι μας την κατάθλιψη; Μήπως αυτό που βιώνουμε δεν είναι κατάθλιψη αλλά έντονη θλίψη και μελαγχολία; Πολύ συχνά η κατάθλιψη θεωρείται ως μία ακραία μορφή θλίψης. Υπάρχει, όμως, τεράστια διαφορά μεταξύ τους. Ας δούμε τα χαρακτηριστικά της κάθε μίας χωριστά.

Η θλίψη αποτελεί ένα από τα βασικότερα αισθήματα του ανθρώπινου είδους. Ουσιαστικά είναι η απόρροια στη βίωση επώδυνων καταστάσεων, όπως είναι ο θάνατος ενός αγαπημένου προσώπου, το διαζύγιο, η απώλεια της εργασίας, η διακοπή της κύησης και η μακροχρόνια ανεργία. Όλοι μας θα βιώσουμε θλίψη αρκετές φορές στη διάρκεια της ζωή μας, η οποία όμως θα παρέλθει μετά από λίγες ημέρες, μόλις το πρόβλημα που τη δημιούργησε ξεπεραστεί. Η θλίψη δεν είναι εμφανής κατά τη διάρκεια ολόκληρης της ημέρας. Το άτομο θα γελάσει με κάτι που είναι αστείο και δε θα κάνει συνεχώς αρνητικές σκέψεις. Το άτομο που νιώθει θλίψη συνεχίζει κανονικά τις καθημερινές του ασχολίες χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα. Αντιλαμβάνεται πως τώρα μπορεί να νιώθει άσχημα αλλά με την πάροδο του χρόνου ξέρει πως θα νιώσει καλύτερα.

Τι συμβαίνει, όμως, όταν το αίσθημα αυτό είναι παρατεταμένο, υπερβολικό και δυσχεραίνει τη λειτουργικότητα του ατόμου; Όταν το άτομο νιώθει ανάξιο, βιώνει τύψεις ή αντιμετωπίζει δυσκολίες στον ύπνο και αλλαγές των διατροφικών του συνηθειών; Στην περίπτωση αυτή δε μιλάμε πλέον για θλίψη, αλλά για κατάθλιψη.

Η κατάθλιψη αποτελεί ψυχική διαταραχή και χαρακτηρίζεται ως η μάστιγα της εποχής μας. Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, περίπου 350 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως πάσχουν από κατάθλιψη ενώ ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας προειδοποιεί πως το 2020 η κατάθλιψη θα αποτελεί το συχνότερο πρόβλημα υγείας στον αναπτυσσόμενο κόσμο. Στην περίπτωση της κατάθλιψης δε μιλάμε για βίωση απλής θλίψης. Το άτομο σταματά να λαμβάνει ευχαρίστηση από δραστηριότητες που του άρεσαν στο παρελθόν, νιώθει ανάξιο, ανίκανο, απομονώνεται από τον κοινωνικό του περίγυρο, κλαίει εύκολα και υπολειτουργεί στην καθημερινότητά του. Άτομα που έχουν βιώσει την κατάθλιψη περιγράφουν τον κόσμο γύρω τους χωρίς ζωντανά και όμορφα χρώματα. Παντού κυριαρχεί το γκρίζο. Νιώθουν αβοήθητοι, μόνοι και απεγνωσμένοι. Η έναρξη της κατάθλιψης επέρχεται σε διάστημα εβδομάδων και μπορεί να διαρκέσει ακόμα και χρόνια.

Ποια είναι όμως τα κλινικά συμπτώματα της κατάθλιψης;

  • Καταθλιπτική διάθεση
  • Απώλεια ενδιαφερόντων ή ευχαρίστησης σε δραστηριότητες που απολάμβανες στο παρελθόν
  • Σημαντική αύξηση βάρους ή απώλεια βάρους (>5% του σωματικό σου βάρους σε ένα μήνα)
  • Αϋπνία ή υπερυπνία (το να κοιμάσαι πολύ) κάθε μέρα
  • Απώλεια ενεργητικότητας και εύκολη κόπωση
  • Ευερέθιστη διάθεση
  • Αισθήματα αναξιότητας ή ενοχής
  • Προβλήματα συγκέντρωσης ή αναποφασιστικότητα
  • Σκέψεις θανάτου ή αυτοκτονίας

Τι μπορείς να κάνεις εσύ εάν αναγνωρίζεις κάποια από τα παραπάνω συμπτώματα σε εσένα ή σε κάποιο αγαπημένο σου πρόσωπο;

Εάν αναγνωρίζεις ορισμένα από τα παραπάνω συμπτώματα σε καθημερινή βάση, που διαρκούν όλη την ημέρα, για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των δύο εβδομάδων και δυσχεραίνουν τη λειτουργικότητά σου, τότε είναι καλό να απευθυνθείς σε έναν ειδικό ψυχικής υγείας το συντομότερο δυνατόν. Είναι πολύ σημαντικό να καταλάβεις τη διαφορά μεταξύ θλίψης και κατάθλιψης. Στην περίπτωση της κατάθλιψης δε μιλάμε για απλό συναίσθημα αλλά για πραγματική ψυχική διαταραχή. Δεν πρόκειται να θεραπευθεί από μόνη της και να εξαφανιστεί. Όσο δεν την αντιμετωπίζεις, τόσο πιο έντονο θα γίνεται το πρόβλημα. Ο ειδικός θα σε βοηθήσει να τη διαχειριστείς και να αρχίσεις να νιώθεις όμορφα ξανά.