Μήπως το να έχεις συνεχώς ένα «καλό» και υπάκουο παιδί δεν είναι τελικά και τόσο καλό; Α’ Μέρος
Γνωρίζετε εσείς κάποιον ενήλικα που- όντας παιδί- να μην άκουγε από τους γονείς του πόσο σημαντικό είναι να είναι καλό παιδί; Να μην αντιδρά, να μη λέει όχι, να μη δημιουργεί φασαρίες, να κάνει τα μαθήματά του χωρίς γκρίνιες, να μαζεύει το δωμάτιο του και να βοηθά τους γονείς του; Ξέρω πώς το πρώτο πράγμα που θα μου πείτε είναι γιατί αυτό να είναι κάτι κακό αφού το παιδί μαθαίνει να ακούει. Σίγουρα από την πλευρά του γονιού το καλό παιδί είναι αυτό που θα τους δυσκολέψει λιγότερο, που θα μεγαλώσει χωρίς να το καταλάβουν, γιατί ποτέ δε δημιούργησε προβλήματα γιατί ουσιαστικά κάνει μόνο ότι του ζητήσουν.
Αφήνοντας λοιπόν για λίγο στην άκρη τα «θετικά» γνωρίσματα του καλού παιδιού, θα σας ζητήσω να αναλογιστούμε για λίγο ποιες μπορεί να είναι οι αρνητικές συνέπειες για αυτό το παιδί.
Ας ξεκινήσουμε τονίζοντας πως το βασικό συστατικό που κάθε παιδί χρειάζεται για την ψυχοσυναισθηματική του ανάπτυξη είναι η αγάπη και η αποδοχή των γονέων. Κάθε παιδί λοιπόν υποσυνείδητα αναζητά τρόπους για να πάρει την αγάπη αυτή που χρειάζεται. Αρχίζει λοιπόν να δοκιμάζει διάφορες συμπεριφορές για να παρατηρήσει τις αντιδράσεις του γονέα. Τι συμβαίνει λοιπόν στην περίπτωση του καλού παιδιού;
Παρατηρεί ότι την αγάπη και την αποδοχή τις παίρνει μόνο όταν είναι υπάκουο, δε λέει όχι, δε γκρινιάζει, δεν τσακώνεται και δε ζητάει πράγματα. Ταυτόχρονα όμως αυτό σημαίνει πως όταν το παιδί βιώσει κάποιο αρνητικό συναίσθημα δεν έχει δικαίωμα να το εκφράσει. Γνωρίζετε όμως εσείς κάποιον άνθρωπο που πέρα από θετικά συναισθήματα να μη βιώνει και αρνητικά; Στην περίπτωση του καλού παιδιού, όλα αυτά τα αρνητικά συναισθήματα (όπως είναι η ζήλεια, ο θυμός, η θλίψη, ο φόβος) που όλοι μας βιώνουμε στην καθημερινή μας ζωή αντί να εκφραστούν προς τα έξω μένουν μέσα στο παιδί και σιγοβράζουν. Και γιατί συμβαίνει αυτό; Γιατί το ίδιο το παιδί αναγνωρίζει πως αν εκφράσει τα συναισθήματα αυτά προς τους γονείς, οι ίδιοι θα δείξουν δυσαρέσκεια και αποδοκιμασία, καθώς αυτά δεν ταιριάζουν σε ένα καλό παιδί.
Για παράδειγμα έχουμε ένα παιδί 8 ετών που μόλις πρόσφατα απέκτησε μικρό αδερφάκι. Όσο λοιπόν αυτό το παιδάκι δημοτικού δείχνει αγάπη, αφοσίωση και φροντίδα στο μωρό όλα είναι καλά. Εάν όμως το παιδάκι αυτό εκφράσει ως προς τους γονείς ζήλεια, επειδή όλη η προσοχή είναι στο μωρό οι ίδιοι θα αποδοκιμάσουν την έκφραση αυτού του συναισθήματος, τονίζοντας στο παιδί πως «τα καλά παιδιά δε ζηλεύουν, εσύ γιατί το κάνεις;, σε παρακαλώ πολύ αυτές οι συμπεριφορές δεν ταιριάζουν σε εσένα, μην τις κάνεις». Έχουν ήδη λοιπόν αρχίσει να εγκλωβίζουν το παιδί τους στο πρότυπο του καλού παιδιού μην αφήνοντάς του χώρο να εκφραστεί ελεύθερα.
Πώς πιστεύετε λοιπόν ότι θα εξελιχθεί ένα τέτοιο παιδί στην υπόλοιπη ενήλικη ζωή του; Θα αρχίσει να διεκδικεί; Θα μιλάει ελεύθερα για το πώς νιώθει; Θα είναι αυθεντικό στις διαπροσωπικές του σχέσεις; Θα βάζει μπροστά την ικανοποίηση των αναγκών του; Θα είναι ευτυχισμένο; Όλοι ξέρουμε πως η απάντηση στις παραπάνω ερωτήσεις είναι όχι. Η παιδική ηλικία μας προετοιμάζει για την ενήλικη ζωή μας. Ένα παιδί λοιπόν που δεν έχει μάθει να διεκδικεί τις ανάγκες του, δε θα το κάνει και στην ενήλικη ζωή του. Ένα φοβισμένο παιδί, θα γίνει ένας φοβισμένος ενήλικας.
Παρατηρήστε τις συμπεριφορές του παιδιού σας αλλά και τις δικές σας αντιδράσεις όταν εκφράζει ένα αρνητικό συναίσθημα. Στόχος κάθε γονιού πρέπει να είναι πώς θα δώσει τα κατάλληλα εφόδια στο παιδί του για να είναι ευτυχισμένο. Τι μπορείτε να κάνετε λοιπόν για να βοηθήσετε το παιδί σας να μάθει να εκφράζεται περισσότερο ελεύθερα; Η απάντηση στο άρθρο της επόμενης εβδομάδας…